تأثیر مفهوم غصب بر حکم عدم النفع از منظر فقهی

Authors

  • سید محمد رضا امام جزائری
  • محسن عابدی
Abstract:

یکی از مباحث مهم در فقه حقوق اسلامی که امروزه کاربرد بسیاری نیز در حل و فصل دعاوی حقوقی دارد و مورد ابتلاء نیز می باشد موضوع عدم النفع است؛ نظر مشهور فقیهان فریقین بر این است که عدم النفع موجب ضمان نمی گردد. در این مقاله به دنبال آنیم تا با بررسی تعریف فقیهان مسلمان از غصب، نشان دهیم که نوع نگاه و تعریف آنان از غصب در باب شکل گیری این نظر مشهور، تأثیر مستقیم دارد و بر مبنای تعریفی که به تدریج از قرن 5 ق به بعد میان فقیهان برای غصب شهرت یافته است دیگر نمی توان عدم النفع را مصداق غصب و ضمان آور شمرد؛ این در حالی است که به تصریح صاحب جواهر معمولاً غصب، فاقد مفهوم و تعریف شرعی یا فقهی است و نیازی به تلاش برای یافتن چنین مفهومی در شرع نیست؛ لذا تعریف شرعی یا فقهی فقهاء گذشته از غصب فاقد مبنای شرعی است و التزام آور نیست. از این رو بازگشت به تعریف عرفی و لغوی غصب راه حلی منطقی برای این مساله تلقی می شود و صاحب جواهر به صراحت این موضوع را بیان داشته است. این بازگشت به کندی در حال وقوع است و به موازات آن تغییر نظر و حکم فقیهان در باب عدم النفع نیز روی به تغییر نهاده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ضمان ناشی از خسارت عدم النفع در نظریه فقهی وحید بهبهانی

ضمان ناشی از خسارت عدم النفع از مباحث چالش برانگیز در فقه اسلامی است. مشهور میان فقیهان متأخر، عدم ضمان است؛‌ چرا که عنوان ضرر بر آن صادق نیست و اگر صادق باشد، دلیلی بر لزوم جبران هرگونه ضرری وجود ندارد. با این حال فقیهانی در میان علمای امامیه هستند که خسارت عدم‌النفع را از لحاظ صغروی، مصداق "ضرر" تلقی کرده، ادلۀ ضمانات که جبران خسارت را الزامی می‌کند، شامل آن می‌دانند. وحید بهبهانی عقیده دارد ...

full text

بررسی حکم فقهی روشهای پیشگیری بارداری از منظر مذاهب خمسه

حفظ و سلامت نفس که مورد تأکید فقه اسلامی است، در گرو زندگی سالم و کاستن از عوامل خطر ساز است. امروزه به کیفیت زندگی به عنوان یکی از عناوین مهم تعیین کننده سلامتی نگریسته می شود و مسلم است که کیفیت زندگی افراد و خانواده ها بشدت متأثر از میزان باروری و نحوه آن است و به این ترتیب است که جمعیت و تنظیم خانواده به دلایل گوناگون به یکی از مهمترین مسائل در حیطه علم حقوق و علم پزشکی مبدل شده است. اصول...

15 صفحه اول

حکم فقهی جریمه تأخیر پرداخت مالیات از منظر شرع مقدس اسلام

یکی از منابع مالی مهم دولت ها از جمله حکومت اسلامی مالیات است. باتوجه به وجود انگیزه اجتناب از پرداخت مالیات برای برخی از مؤدیان، انواع ضمانت اجرایی در نظامهای مالیاتی پیش بینی شده است. از جمله این ضمانت ها جریمه تأخیر پرداخت مالیات متناسب با مدت تأخیر است. در این مقاله با پیش فرض مشروعیت اصل مالیات، مشروعیت اعمال جریمه تأخیر پرداخت مالیات مورد بحث است. جدای از مشروعیت جریمه، مشابهت جدی این نوع...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 37  issue 4

pages  -

publication date 2005-01-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023